BẢN QUYỀN ÂM NHẠC TRÊN TIKTOK

1. Căn cứ pháp lý:

- Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi, bổ sung năm 2022

- Hướng dẫn của Cục Sở hữu trí tuệ 

2. Thế nào là bản quyền âm nhạc trên nền tảng Tiktok ?

Ngày nay, thị trường âm nhạc ngày càng phát triển, chủ sở hữu quyền tác giả có nhiều cơ hội để phát triển đồng thời cũng đứng trước nhiều hành vi xâm phạm bản quyền. Do vậy, bản quyền âm nhạc là một vấn đề hết sức quan trọng để bảo vệ các tác giả trước các hành vi xâm phạm này. 

Bản quyền âm nhạc được hiểu là quyền của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm đối với tác phẩm âm nhạc.

Theo quy định tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ về các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả:

Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm:

d) Tác phẩm âm nhạc;” 

Tác phẩm âm nhạc nói riêng được bảo hộ khi tác giả hoàn thành tác phẩm và công bố tác phẩm ra công chúng. Luật sở hữu trí tuệ cũng quy định căn cứ phát sinh, xác lập quyền sở hữu trí tuệ như sau:

Điều 6. Căn cứ phát sinh, xác lập quyền sở hữu trí tuệ

1. Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

2. Quyền liên quan phát sinh kể từ khi cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa được định hình hoặc thực hiện mà không gây phương hại đến quyền tác giả. 

Do vậy, theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ thì bản quyền âm nhạc sẽ là đối tượng được bảo hộ dưới hình thức là quyền tác giả, phát sinh căn cứ xác lập là tài sản trí tuệ ngay khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới hình thức vật chất nhất định.

Tiktok hiện này là một trong những nền tảng mạng xã hội nổi bật và có lượng người dùng nhất thể giới hiện nay . Thông qua mạng xã hội này, người dùng có thể đăng tải các video ngắn của mình hoặc của người khác, truy cập để theo dõi nội dung của các sản phẩm này và chia sẻ chúng đến nhiều thiết bị và nền tảng online khác. Không chỉ vậy, đây cũng là một nền tảng có tính thương mại khi người dùng có thể được Tiktok thanh toán các khoản tiền dựa trên những nội dung đăng tải với các tiêu chí đánh giá, một trong số đó là lượt xem. 

Do vậy, trong bối cảnh hiện nay, tác giả có sản phẩm âm nhạc được đăng tải trên nền tảng này cần quan tâm đến việc đăng ký bản quyền âm nhạc trên nền tảng này. Bởi lẽ:

+ Tác giả có thể bị phạt hành chính nếu không đăng ký bản quyền cho tác phẩm của mình. Sở dĩ phát sinh vấn đề tác giả của tác phẩm âm nhạc lại bị phạt vì chính đứa con tinh thần của mình khi đăng tải trên nền tảng Youtube mà tác giả không đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ là do khi tác phẩm âm nhạc được đăng tải trên nền tảng này có thể bị một bên chủ thể khác tiến hành đăng ký bản quyền trước. Do đó, khi tác giả đăng tải nội dung tác phẩm lên Youtube, bên chủ thể đã tiến hành đăng ký bảo hộ có quyền yêu cầu tác giả gỡ sản phẩm và yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử phạt hành chính.

+ Tác giả có thể mất hoặc hạn chế quyền tác giả, quyền liên quan đến quyền tác giả trong trường hợp đăng tải lên Tiktok mà chưa tiến hành đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ. Việc này dẫn đến tác giả có thể bị xâm phạm nghiêm trọng đến quyền lợi đồng thời gặp khó khăn trong việc hạn chế người khácc sử dụng chính tác phẩm của mình.

Tuy nhiên, khác với Youtube, Tiktok hiện nay không có chính sách đăng ký bản quyền trực tiếp trên nền tảng này như Content ID được sử dụng trên Youtube. Thay vào đó, việc bảo hộ sử dụng các tác phẩm âm nhạc, âm thanh có bản quyền trên nền tảng này được thực hiện thông qua việc liên kết của Tiktok với các bên thứ 03 là những công ty phát hành âm nhạc lớn nhất thế giới như: Universal Music Group, Warner Music Group, Sony Music,…. Qua đó, Tiktok được cấp phép để sử dụng một số lượng nhất định các tác phẩm âm nhạc và cung cấp cho người dùng. Người dùng do vậy chỉ có thể sử dụng các tác phẩm âm nhạc trong phạm vi được Tiktok cung cấp.

Do vậy, để tiến hành đăng ký bản quyền âm nhạc trên nền tảng Tiktok, tác giả chỉ cần tiến hành việc đăng ký bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình tại Cục Bản quyền tác giả để bảo hộ cho bản quyền tác giả của mình. 

3. Hồ sơ đăng ký bản quyền âm nhạc 

Để tiến hành đăng ký bản quyền âm nhạc cho tác phẩm của mình, tác giả cần chuẩn bị những tài liệu cần thiết như sau:

+ Đơn đăng ký bản quyền tác giả (theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư số 08/2016/TT-BVHTT ngày 02 tháng 07 năm 2016 quy định các biêt mẫu trong hoạt động đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan)

+ Quyết định giao việc cho tác giả hoặc tuyên bố tác giả về chủ sở hữu tác phẩm

+ Chứng minh thư nhân dân/thẻ căn cước/hộ chiếu, giấy phép đăng ký kinh doanh, quyết định thành lập của chủ sở hữu tác phẩm (bản sao chứng thực)

+ Chứng minh thư nhân dân/thẻ căn cước/hộ chiếu của tác giả (bản sao chứng thực)

+ 02 bản in tác phẩm trên Giấy A4 có chữ ký & đóng dấu của tác giả/chủ sở hữu;

+ Giấy cam đoan của tác giả cam đoan tự sáng tạo ra tác phẩm và không sao chép của bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào;

+ Văn bản đồng ý của các đồng tác giả trong trường hợp có đồng tác giả;

+ Văn bản đồng ý của đồng chủ sở hữu trong trường hợp quyền tác giả thuộc sở hữu chung

+ Tài liệu khác (tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể)

4. Quy trình đăng ký bản quyền âm nhạc

Việc đăng ký bản quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc được tiến hành theo trình tự như sau:

Bước 1: Chuẩn bị thông tin và tài liệu cần thiết cho việc đăng ký bản quyền âm nhạc

Các thông tin sẽ bao gồm: Tên tác phẩm, ngày hoàn thành tác phẩm, ngày công bố tác phẩm ra công chúng, hình thức công bố tác phẩm, thông tin chủ sở hữu tác phẩm…

Bước 2: Soạn hồ sơ đăng ký bản quyền âm nhạc

Việc soạn hồ sơ rất quan trọng và là căn cứ để Cục bản quyền xem xét trước khi cấp giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác phẩm cho tác giả, chủ sở hữu tác phẩm.

Bước 3: Nộp hồ sơ đăng ký bản quyền tại Cục bản quyền tác giả

Hồ sơ đăng ký sẽ được nộp tại Cục bản quyền tác giả tại Hà nội hoặc 02 văn phòng Cục tại HCM và Đà Nẵng

Bước 4: Theo dõi hồ sơ đăng ký bản quyền âm nhạc tại cơ quan đăng ký

Hồ sơ sẽ được theo dõi sau khu nộp để kịp thời bổ sung hoặc sửa đổi hồ sơ (nếu có) theo yêu cầu của chuyên viên thẩm định hồ sơ

Bước 5: Nộp lệ phí đăng ký bản quyền và nhận bản gốc giấy chứng nhận đăng ký

Sau khi hồ sơ đăng ký được chấp nhận hợp lệ, cơ quan đăng ký sẽ cấp giấy chứng nhận đăng ký cho chủ sở hữu, để có thể nhận được giấy chứng nhận đăng ký, khách hàng cần nộp chi phí để cấp và nhận giấy chứng nhận.

Trên đây là những tư vấn cơ bản của BCPACIFIC về vấn đề bản quyền âm nhạc trên nền tảng Tiktok. Để giải quyết trường hợp cụ thể và đầy đủ, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ theo hotline: 090 202 0990 hoặc gửi yêu cầu vào hòm thư điện tử: info@bcpacific.vn

Chân thành cảm ơn sự quan tâm của Quý Khách !